Andrej Cieraszkou' писал(а):
А гэты працэс і не павінен быць простым. Менавіта такім чынам, па кропельцы, пад ціскам абставінаў здаваць сувэрэнітэт. Гэта занадта дарагі набытак, каб зь ім лёгка разьвітвацца.
І чым ён такі каштоўны? Вы ведаеце, калі і чаму з'явілася паняцце дзяржаўна-тэрытарыяльнага суверэнітэту? Для мяне як для чалавека традыцыяналістычных, манархічных і кансерватыўных поглядаў ён не прадстаўляе ніякай каштоўнасці сам па сабе. Ён мае сэнс толькі, калі не супярэчыць вышэйшым мэтам, традыцыйным еўрапейскім каштоўнасцям і логіцы развіцця Еўропы.
Andrej Cieraszkou' писал(а):
dunczyk kresowy писал(а):
У Еўропе яшчэ ў другой палове ХХ ст. зразумелі, якой вялікай памылкай быў нацыяналізм у сферы культуры.
Што Вы маеце на ўвазе?
Выцясненне традыцыйных лакальных культур і ідэнтычнасці штучнымі нацыянальнымі наратывамі. Зараз у Заходняй Еўропе паступова набірае абароты адваротны працэс.
Andrej Cieraszkou' писал(а):
А як наконт Эльзасу з Лятарынгіяй? Падарваць, можа і не падарваў, але падпсаваў істотна.
А што з Эльзасам не так? Там ніколі не было ніякага сепаратызму і эльзасцы (асабліва страсбуржцы), людзі фантастычна працавітыя, лагодныя і прыемныя, заўжды пачуваліся камфортна, што ў складзе Францыі, што ў складзе Нямеччыны. У тым ліку і зараз. Іншая справа, што за рэгіён біліся два нацыянальных праекта і дзве нацыі-дзяржавы. Але гэта пытанне не да эльзасцаў і рэгіёну, а да нямецкіх і французскіх нацыяналістаў у Берліне і Парыжу.
Andrej Cieraszkou' писал(а):
Так, можа фрызы і размаўляюць сваёй мовай, але вырашы хто зь іх паступаць у навучальныя ўстановы, ён будзе выкарыстоўваць дзеля гэтага літаратурную галянскую. І баварац, хоць ягоную гаворку ў Гамбургу і не зразумеюць, пісаць афіцыйную паперу будзе літаратурнай нямецкай.
Хто вам такое сказаў? З 1993 г. у прэстыжных фрысландскіх універсітэтах і каледжах Леўвардэна і Франекера ёсць шэраг дысцыплін і курсаў, якія можна вывучаць па-фрызску. З 1956 г. у правінцыі Фрысландыя фрызская мае такі ж самы афіцыйны статус (у тым ліку для справаводства), што і галандская мова. З 1980 г. фрызская мова з'яўляецца абавязковым прадметам у школах гэтай правінцыі. У шэрагу муніцыпалітэтаў геаграфічныя назвы афіцыйна сталі фрызскімі, у іншых падаюцца двухмоўныя варыянты:
Што тычыцца Нямеччыны, то ў згаданай Баварыі ці ў Ніжняй Саксоніі, напрыклад, ёсць субсідаваныя дзяржавай лакальныя радыёстанцыі, тэлеканалы, выданні на мясцовых дыялектах. Іх не шмат, але яны ёсць. У Шлезвіг-Гальштэйне ніжнесаксонская мае рэгіянальны афіцыйны статус і дзяржаўныя установы абавязаны прымаць заявы, напісаныя па-ніжнесаксонску.
Andrej Cieraszkou' писал(а):
Я не лічу. што лякальныя традыцыі можна адпраўляць у вольнае плаваньне. У рэчышчы мэйнстрыму яны могуць існаваць і разьвівацца.
Атрымоўваецца поўная аберацыя свядомасці: нацыянальная культура і мова павінны абапірацца (вынікаць) выключна з лакальных традыцый і жывых гаворак, а ніяк не наадварот, калі нейкі штучны нацыянальны дыскурс дыктуе культурны кантэкст рэгіёнам, як атрымоўваецца ва ўсходнееўрапейскіх нацыяналістаў зараз.
Andrej Cieraszkou' писал(а):
Няправільна вызначаная праблема. Захаваньню мясцовых гаворак замінае не стандартызаваны варыянт мовы (чым толькі яна Вам дапякла, няшчасная?), а урбанізацыя, за якую ратуе Волах. Якраз вяртаньне ў рэчышча нацыянальнай культурнай традыцыі заахвочвае зацікавіцца традыцыямі мясцовымі, дэнацыяналізаваны ж чалавек цікавіцца толькі тым, у якой краіне жыць багацей.
Аднак пакуль чамусьці ў Літве ці Украіне, дзе нацыянальная свядомасць усяляк узмацняліся, на выхадзе статус жамойцкай ці русінскай ніяк станоўча не змяніўся, а наадварот усяляк прыніжаецца і заганяецца ў маргінальную прастору. Гэта нельга разглядаць ніяк інакш, як толькі мэтанакіраваную дэструктыўную дзейнасць па "зачыстцы" культурнай спадчыны і вялікім гістарычным злачынствам (этнацыд). Урбанізацыя сама па-сабе ніяк не замінае захаванню гаворак, калі канешне дзяржава і грамадства не плююць на гісторыю і спадчыну сваіх уласных продкаў (а то часам уражанне, што нацыяналісты - калектыўныя дзеці нейкага табару ці арды), як гэта адбываецца і ў нас, і ў вялікай ступені ў нашых суседзяў таксама.
Andrej Cieraszkou' писал(а):
Талібы таксама былі маргінальнай групоўкай студэнтаў.
Натуральна. Радыкалізм - гэта заўсёды адказ на нейкія сацыяльныя ці палітычныя выклікі. Тут ёсць над чым задумацца.
Andrej Cieraszkou' писал(а):
Польшча ня стане фэдэрацыяй, для гэтага няма ніякіх падстаў. У Беларусі таксама могуць існаваць Нальшчаны, Дайнова, Яцьвезь са сваімі лякальнымі традыцыямі, але гэта не падстава для пераўтварэньня ў фэдэрацыю.
Для гэтага ўжо ёсць усе ўмовы. Прынамсі тое, што Горняя Сілезія і Усходняе Памор'е ("Кашубія") атрымаюць аўтаномію праз гадоў 5-10 абсалютна відавочна. Зірніце на апошні перапіс насельніцтва Польшчы і параўнайце колькасць людзей, якія лічаць сябе сілезцамі і кашубамі з папярэднім перапісам. Раю пачытаць тут крыху:
http://autonomia.pl/Гэта падстава і істотная, для таго каб дасягнуць натуральнага кампрамісу ў галіне самакіравання і захавання лакальных традыцый. Я ўжо прыводзіў прыклад Аўстрыі ў галіне федэратыўнага развіцця, дзе насельніцтва ў этнічным плане, як і ў Беларусі, даволі блізкае:
viewtopic.php?f=29&t=616Andrej Cieraszkou' писал(а):
Пакуль яшчэ магчыма іх вылечыць. Не адразу, натуральна, але паступова і няўхільна.
Калі пачаць зараз, то безумоўна. Калі пачаць праз дваццаць гадоў, то пакойніка наўрад ці вылечыш.
Andrej Cieraszkou' писал(а):
Ён цалкам нармалёва прыжываўся ў першай палове ХХ стагоддзя, ўдар па ім быў нанесены тады, калі былі брутальна зьнішчаныя прадстаўнікі нацыянальнай інтэлігенцыі. Вось Волах тыча нам адсутнасьцю геніяў, а бальшыня зь іх - у Курапатах.
Прынамсі варта разумець, што сітуацыя ў Беларусі і ў Еўропе зараз, мякка кажучы, вельмі розніцца ад той, якая была напярэдадні Другой сусветнай.
Andrej Cieraszkou' писал(а):
Маскоўская РПЦ атрымлівае заслужана. Пасьля зьмены рэжыму яе тут ня будзе, хаця шараговыя вернікі гэтага не заўважаць. Пячатка аўтакефальнай царквы ўжо некалькі гадоў ляжыць у Філарэта ў шуфлядцы.
Бачыце, нават духоўная сфера і прыватная вера людзей не дае вам спакою. Вельмі прыкра, што і ў Маскве, і ў Кіеве, а некаторыя і ў Менску ўцягваюць Царкву ў свае брудныя палітычныя гульні. Вы сапраўды лічыце вернікаў ідыётамі, якія не будуць ведаць, што нейкім чароўным чынам сталі прыхаджанінам некананічнай царквы (не прызнанай іншымі аўтакефальнымі праваслаўнымі Цэрквамі, у прыватнасці Усяленскім Патрыярхам)? Чаму вы лічыце сябе і сваіх аднадумцаў у праве вырашаць за іншых?
Andrej Cieraszkou' писал(а):
Натуральна, што дзеля ўмацаваньня на першым этапе давядзецца "ненацыянальны" кантэкст істотна абмежаваць. Гэтага не пазьбегнуць. Калі нацыянальнаму кантэксту ўжо нічога ня будзе пагражаць, натуральным чынам стаўленьне да "ненацыянальных" праяваў будзе лібэралізаванае.
Падобная рыторыка вельмі нагадвае "абрусіцеляў". Можа вы ў практычным плане сапраўды нічым якасна не адрозніваецеся?